İsrail-İran çatışmasının kilidi: Fordo Nükleer Tesisi

İsrail’in hava saldırılarıyla hedef aldığı İran’daki Fordo Nükleer Tesisi hala ayakta. ABD desteği olmadan bu tesisi vuramayacağını kabul eden Tel Aviv yönetimi, savaşın seyrini değiştirecek stratejik hamlede başarısız olduklarını ve bu hedefe ulaşamadan savaşı kazanamayacağını itiraf ediyor.

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Orta Doğu’da tansiyonu zirveye taşınırken, İsrail 13 Haziran’da başlattığı “Yükselen Aslan Operasyonu” ile İran’ın nükleer tesislerini ve askeri üslerini hedef aldı.

Ancak bu yoğun hava saldırıları, İran’ın misilleme olarak Tel Aviv, Hayfa, Bat Yam ve Yafa’ya düzenlediği drone ve balistik füze saldırılarıyla karşılık buldu.

İSRAİL’İN ASIL HEDEFİ HALA AYAKTA

Çatışmalar, her iki tarafta da can kayıpları, kritik altyapıların zarar görmesi ve petrol rafinerilerinin hedef alınmasına yol açtı.

Ancak tüm bu yıkımın ortasında, İran’ın Kum kenti yakınlarında yerin yaklaşık bir kilometre altında bulunan Fordo Nükleer Tesisi’nin hala ayakta olması, İsrail için stratejik bir başarısızlık olarak değerlendiriliyor.

FORDO’NUN STRATEJİK ÖNEMİ

Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın nükleer programının kalbi olarak görülüyor.

Tahran’ın 160 kilometre güneyinde, dağlık bir bölgede yerin derinliklerine inşa edilen tesis, 2009’da varlığı ortaya çıktığında uluslararası toplumda büyük endişe yaratmıştı.

2015’teki nükleer anlaşma (JCPOA) kapsamında İran, Fordo’yu araştırma tesisi olarak kullanmayı taahhüt etmiş, ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesiyle tesis yeniden aktif hale getirilmişti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) 2025 raporuna göre, Fordo’da yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretiliyor. Uzmanlar, bu oranın barışçıl enerji için gerekli seviyenin çok üzerinde, ancak nükleer silah üretimi için hala yetersiz olduğunu belirtiyor.

İSRAİL, “ANA HEDEFİMİZ FORDO’YU YOK ETMEK’ DİYOR

İsrail, Fordo’yu yok etmeyi operasyonun ana hedefi olarak belirlemiş durumda. Ancak tesisin yerin derinliklerinde olması, İsrail’in elindeki sığınak delici bombalar ve F-35 savaş uçaklarının bu hedefe ulaşmasını zorlaştırıyor.

Axios’a konuşan kaynaklar, İsrail’in Fordo’yu imha edememesi halinde tüm operasyonun başarısız sayılacağını vurguladı. İsrail’in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter, Fox News’e yaptığı açıklamada, “Tüm operasyon Fordo’nun yok edilmesiyle tamamlanmalı” diyerek tesisin kritik rolünü teyit etti.

“ABD OLMADAN HEDEFLERİMİZE ULAŞAMAYIZ”

İsrail’in Fordo’yu vurabilmesi için ABD’nin desteği kritik önem taşıyor.

ABD’nin Orta Doğu’daki üslerinde konuşlu B-52 bombardıman uçakları, Fordo gibi derin yeraltı tesislerini hedef alabilecek kapasiteye sahip.

Ancak Trump yönetimi, şu ana kadar İsrail’e yalnızca savunma desteği sağlamakla yetindi. El Arabiya’ya konuşan bir İsrailli yetkili, “ABD müdahil olmazsa hedeflere ulaşamayız. Trump’ın Tel Aviv’e baskı yapması halinde ateşkese razı gelebiliriz” diyerek Washington’un belirleyici rolüne dikkat çekti.

Trump, daha önce Truth Social platformunda, İran’ın uranyum zenginleştirme programını tamamen durdurması gerektiğini belirtmiş, aksi takdirde Tahran’ın “başına kötü şeyler geleceğini” söylemişti.

Ancak Axios’un haberine göre, ABD’nin önerdiği nükleer anlaşma taslağında İran’a düşük seviyeli uranyum zenginleştirmesine izin verilebileceği belirtilmiş, bu da Trump’ın sert söylemleriyle çelişiyor.