Çocuk Edebiyatı ve Kültürel Yabancılaşma

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yıllar önce bir yayınevinin tanıtım etkinliğine katılmıştım. Çocuk edebiyatını merkezine alan İyi Kitap dergisinin ve Tudem Yayınevi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hatip İsa Aykanat, elinde bir balya dergiyle kürsüye çıktı. Derginin ilk sayısından son sayısına kadar olan yolculuğunu ve başarı hikayesini gururla anlattı. Çocuk edebiyatı kavramının fikir sahibi olmasa da, bu kavramı literatürümüze kazandıran kişi olduğu rahatlıkla söylenebilir.

Çocuk edebiyatından yola çıkarak dört kitaptan bahsetmek istiyorum. Mezopotamya ve Anadolu kültürü okadar zengin ki, ne yazık ki bizler bu değerlere biraz yabancılaşmışız. Değerli yazarımız Yücel Feyzioğlu, bu yabancılaşmayı bir yazısında şöyle anlatıyor:

“İstanbul’da bir özel okulun duvarında, insanlığın kaderini değiştiren büyük insanların resmedildiği bir tablo var. Hepsi yabancı. Aralarında bizden bir tane bile yok. Bu tablonun önünde durdum: Urfalı Sabit bin Kurra, Piri Reis, matematiğin babası Harezmi, İstanbul rasathanesinin kurucusu Takiyüddin ve daha niceleri… Hiçbirinin resmi yoktu. Yüreğime bir sancı saplandı.

Çocukluğumda sadece yabancı bilginlerin icatları okutulurdu. ‘Demek ki bizim yok,’ derdim. Aşağılık duygusuna kapılır, büyüyünce bilim insanı olmak isterdim. Ama hayat beni yazarlığa yöneltti ve çok sayıdabilim insanımızın olduğunu öğrendim, onların izini sürdüm.

”Cezeri’yle başlayarak, Anadolu ve Mezopotamya masallarını anlatan harika kitaplar yazdı. Feyzioğlu’nun dediği gibi, bilim insanlarımız olduğu kadar, yabancı yazarlara ilham veren yazarlarımız ve eserleri de var. Bu eserlere hak ettikleri değeri vermeli, okumalı ve yaşatmalıyız. Bu dört kitabın benzerlikleri oldukça dikkat çekici. Günümüz edebiyatında zirvede olan Martı Jonathan Livingston ve Harry Potter serisi, İran’ın Azeri kökenli yazarı Samad Behrengi’nin Küçük Kara Balık’ı ve Amerikalı yazar Richard Bach’ın Martı adlı eseri… Küçük Kara Balık (1960’lar) yuvasından çıkıp nehirleri aşmayı hayal eden cesur bir balığın hikayesini, Martı Jonathan Livingston (1970’ler) ise daha yükseklere uçmayı isteyen bir martının öyküsünü anlatır. Her iki eserin ana teması cesaret ve özgürlük tutkusudur. Diğer bir eser, Yücel Feyzioğlu’nun Kürt sözlü edebiyatından yazılı edebiyata aktardığı Mirza Memed ile Ejderha. Bu fantastik masalı, çocukken kerpiç köy evlerinin damında, yıldızların altında ve uzun kış gecelerinde babaannemin anlattığı hikayelerden hatırlıyorum. Yazılı halini bir solukta okudum. J.K. Rowling’in Harry Potter serisiyle benzerlikleri ise oldukça ilgi çekici. Örneğin, Mirza Memed’in keskin kılıcı, Harry Potter’ın sihirli asasına; uçan halısı ise süpürgesine benzer. Her iki karakter de cesaretle zorlukların üstesinden gelir ve fantastik bir dünyada kendi yollarını çizer. Bu dört güzel eseri okumanızı tavsiye ederim. Yorumu siz değerli okuyuculara bırakıyorum. Kültürümüzün zenginliğini keşfetmek için.